Rozporządzenie DORA podkreśla rolę wymiany informacji jako skutecznego narzędzia wspierającego ochronę sektorową przed cyberatakami i minimalizującego ich skutki. Dzięki temu możliwe jest lepsze wykrywanie i reagowanie na incydenty. Dodatkowo wspiera to zwiększenie świadomości w zakresie cyberzagrożeń oraz ograniczenie ich rozprzestrzeniania się. Skutkiem tego podmioty finansowe mogą lepiej przygotować się na nowe wyzwania i budować bardziej odporne systemy.
Wymiana informacji ściśle wiąże się z zagadnieniem prowadzenia rejestru incydentów, który stanowi fundament zgodności z DORA. Systematyczne dokumentowanie i analizowanie zdarzeń pozwala nie tylko na lepsze zrozumienie zagrożeń, ale również na komunikację o zagrożeniach na poziomie sektora.
Stworzenie środowiska wymiany informacji
Efektywna wymiana informacji o cyberzagrożeniach wymaga jasno określonych zasad i procedur. Współpraca w tym obszarze umożliwia podmiotom lepsze reagowanie na zagrożenia oraz ograniczenie ryzyka systemowego. Podmioty finansowe powinny sformalizować ten proces poprzez opracowanie spójnego planu wymiany informacji. Taki plan powinien określać nie tylko zakres i sposób współdzielenia danych, ale również mechanizmy zapewniające ich bezpieczeństwo w każdym momencie oraz zgodność z regulacjami. Należy określić, jakie informacje mogą być udostępniane, w jakim zakresie oraz jakie środki bezpieczeństwa muszą zostać wdrożone, aby zapobiec nieautoryzowanemu dostępowi.
Równie istotne w tym planie jest sprecyzowanie warunków przystąpienia i uczestnictwa w mechanizmach wymiany danych, aby zapewnić ich efektywność i wiarygodność. Wymiana informacji powinna opierać się na jasno zdefiniowanych zasadach współpracy między podmiotami finansowymi, a także uwzględniać różne poziomy dostępu do informacji w zależności od roli uczestników.
W planie wymiany informacji należy również uwzględnić rolę organów publicznych oraz nadzoru nad dostawcami usług ICT. Współpraca z organami nadzoru finansowego oraz innymi instytucjami państwowymi powinna opierać się na precyzyjnych wytycznych, które określą, kiedy i w jaki sposób zgłaszać incydenty oraz jakie dane mogą być udostępniane.
Budowa zaufanych społeczności
Efektywna wymiana informacji o cyberzagrożeniach wymaga funkcjonowania w zaufanych środowiskach, takich jak branżowe ISACs (Information Sharing and Analysis Centers), które umożliwiają bezpieczne współdzielenie wiedzy między podmiotami finansowymi. Podstawowym zadaniem jest zapewnienie, że mechanizmy wymiany są zgodne zarówno z regulacjami dotyczącymi ochrony danych (RODO), jak i z wytycznymi w zakresie konkurencji, zapobiegając potencjalnym nadużyciom czy nieuprawnionemu wykorzystywaniu informacji.
Jakie informacje powinny być wymieniane?
Podczas wymiany informacji istotne jest określenie, co leży w interesie organizacji, a co powinno pozostać poufne. Udostępnianie danych o cyberzagrożeniach, metodach ataków czy ostrzeżeniach pozwala całemu sektorowi finansowemu skuteczniej reagować i wzmacniać zabezpieczenia. Jednak ujawnianie wewnętrznych strategii obronnych, specyficznych podatności systemowych czy szczegółowych konfiguracji może narazić organizację na dodatkowe ryzyko. Dlatego tak istotne jest stosowanie mechanizmów anonimizacji oraz kontrolowanej wymiany informacji zgodnie z planem. Pozwala to dostarczać wartościowe dane bez ujawniania krytycznych szczegółów, które mogłyby zostać wykorzystane przez strony trzecie.
Zgodnie z artykułem 45 DORA wymiana informacji w sektorze finansowym powinna obejmować kluczowe dane dotyczące cyberzagrożeń, takie jak oznaki naruszenia integralności systemu (Indicators of Compromise – IoCs), które pozwalają na szybkie wykrywanie ataków, a także taktyki, techniki i procedury (TTPs) stosowane przez cyberprzestępców. Istotne jest również udostępnianie ostrzeżeń dotyczących cyberbezpieczeństwa, które umożliwiają organizacjom wcześniejsze przygotowanie się na potencjalne zagrożenia, oraz narzędzi konfiguracji i strategii, wspierających wzmocnienie systemów IT i poprawę odporności na incydenty.
Wdrożenie procedur i infrastruktury
Aby skutecznie realizować wymagania DORA, organizacje muszą wdrożyć wewnętrzne procedury identyfikacji, śledzenia i rejestrowania incydentów ICT zgodnie z artykułem 17 ust. 2 DORA. Niezbędnym elementem raportowania incydentów jest szczegółowa charakterystyka zagrożenia, obejmująca jego zakres i potencjalne skutki, a także analiza przyczyn źródłowych, pozwalająca na eliminację luk w zabezpieczeniach. Nieodzownym krokiem jest również ocena ryzyka, która umożliwia określenie wpływu incydentu na organizację i sektor finansowy. W celu usprawnienia wymiany danych zaleca się korzystanie z platform zgodnych ze standardami STIX/TAXII, ułatwiających ustrukturalizowane raportowanie i analizę zagrożeń. Dodatkowo automatyzacja procesów wymiany informacji poprzez narzędzia SIEM (Security Information and Event Management) pozwala na szybszą detekcję i reakcję na incydenty, zwiększając poziom operacyjnej odporności cyfrowej.
Budowanie zdolności i kompetencji wewnętrznych
Skuteczne wdrożenie wymagań DORA dotyczących wymiany informacji wymaga inwestycji w zespoły cyberbezpieczeństwa. Są one odpowiedzialne za monitorowanie zagrożeń, analizowanie incydentów oraz koordynację wymiany informacji z regulatorami i innymi podmiotami sektora finansowego. Dedykowane jednostki powinny działać proaktywnie, nie tylko reagując na zagrożenia, ale także gromadząc i analizując dane o nowych wektorach ataków oraz metodach stosowanych przez cyberprzestępców. Istotnym elementem ich pracy jest utrzymywanie stałej komunikacji z organami nadzoru, a także uczestnictwo w branżowych inicjatywach wymiany informacji.
Podmiot finansowy powinien również zadbać o rozwój kompetencji całej organizacji, organizując szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa i wymiany informacji dla pracowników na różnych poziomach. Należy pamiętać, że edukacja powinna obejmować nie tylko zespoły IT i bezpieczeństwa, ale także wszystkich interesariuszy. Wśród nich znajdują się również dostawcy usług ICT, którzy muszą znać procedury raportowania incydentów oraz mechanizmy ochrony danych. Stałe doskonalenie kompetencji oraz integracja wymiany informacji w ramach całego ekosystemu finansowego pozwala skuteczniej minimalizować ryzyko i zwiększać odporność organizacji na ataki cybernetyczne.
Współpraca z organami regulacyjnymi
Sprawna wymiana informacji o zagrożeniach zgodnie z DORA wymaga regularnej komunikacji z organami regulacyjnymi. Zgodnie z artykułem 45 ust. 3 podmioty finansowe są zobowiązane do powiadamiania regulatorów o przystąpieniu do mechanizmów wymiany informacji, a także do zgłaszania zakończenia członkostwa w takich ustaleniach. Pozwala to zapewnić transparentność i nadzór nad procesem współdzielenia danych o cyberzagrożeniach. Dodatkowo, zgodnie z artykułem 6 ust. 5, podmioty finansowe muszą uwzględniać wyniki wymiany informacji w ramach sprawozdań dotyczących zarządzania ryzykiem ICT, co pozwala na skuteczniejszą analizę zagrożeń i wdrażanie odpowiednich środków zaradczych.
Dlaczego rejestr incydentów jest ważny dla obowiązku wymiany informacji?
Zgodnie z rozporządzeniem DORA, a dokładniej artykułem 17 ust. 2 oraz ust. 3 b), podmioty finansowe są zobowiązane do prowadzenia szczegółowego rejestru wszystkich incydentów związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, niezależnie od ich istotności. Taki rejestr powinien zawierać informacje o przyczynach, skutkach oraz podjętych działaniach naprawczych dla każdego incydentu. Dzięki temu organizacje mogą analizować trendy, identyfikować słabe punkty w swoich systemach oraz wdrażać odpowiednie środki zapobiegawcze, co przyczynia się do ciągłego doskonalenia systemu zarządzania incydentami.
Prowadzenie rejestru incydentów jest również kluczowe dla efektywnej wymiany informacji między podmiotami finansowymi a organami nadzorczymi. Zgodnie z DORA, instytucje finansowe mają obowiązek zgłaszania poważnych incydentów związanych z ICT do właściwych organów nadzorczych. Rejestr incydentów dostarcza niezbędnych danych do takich zgłoszeń, zapewniając organom regulacyjnym przyszłe kryteria klasyfikacji incydentów, progi istotności incydentów oraz jego potencjalnych skutków transgranicznych. Ponadto, systematyczne dokumentowanie incydentów wspiera procesy audytowe i nadzorcze, zapewniając przejrzystość i zgodność z obowiązującymi regulacjami.
Jakie są wyzwania w zakresie wymiany informacji?
Zagadnienie wymiany informacji w sektorze finansowym stoi przed szeregiem wyzwań, z których jednym jest brak zaufania między uczestnikami – organizacje mogą obawiać się udostępniania wrażliwych danych ze względu na potencjalne ryzyko nadużyć lub utraty przewagi konkurencyjnej. Ograniczenia technologiczne i prawne również stanowią istotną barierę, ponieważ wymiana informacji musi być zgodna z regulacjami między innymi dotyczącymi ochrony danych oraz spełniać wysokie standardy bezpieczeństwa. Dodatkowo istnieje ryzyko ujawnienia poufnych danych, które może wynikać zarówno z błędów proceduralnych, jak i luk w zabezpieczeniach technicznych.
Jakie korzyści są z wymiany informacji w sektorze finansowym?
Podstawowym widocznym efektem wymiany informacji w sektorze finansowym jest zwiększenie jego odporności na cyberzagrożenia. Szybkie przekazywanie danych o nowych atakach i podatnościach pozwala organizacjom na błyskawiczne wdrażanie środków zaradczych, ograniczając tym samym ryzyko rozprzestrzeniania się incydentów. Wspólna analiza incydentów i stosowanych metod ataków pozwala lepiej zrozumieć schematy działania cyberprzestępców, co prowadzi do bardziej efektywnego zabezpieczania systemów. Dzięki temu cały sektor finansowy może szybciej reagować na pojawiające się zagrożenia, minimalizować skutki incydentów ich wpływ na klientów i infrastrukturę krytyczną.
Wymiana informacji przyczynia się również do redukcji kosztów wykrywania i reagowania na incydenty, ponieważ umożliwia podmiotom finansowym korzystanie z doświadczeń innych podmiotów oraz wdrażanie sprawdzonych rozwiązań. Współdzielenie wiedzy i narzędzi pozwala optymalizować procesy związane z analizą zagrożeń oraz opracowywaniem skutecznych planów reakcji. Zamiast tego, aby każda organizacja samodzielnie inwestowała w kosztowne badania i strategie obronne, sektor finansowy jako całość może szybciej i efektywniej dostosowywać swoje mechanizmy bezpieczeństwa, co zwiększa poziom ochrony przy jednoczesnym ograniczeniu nakładów finansowych.
Praktyczne rady, jak wdrożyć wymianę informacji zgodnie DORA
DORA wskazuje wymianę informacji jako jeden z pięciu filarów odporności operacyjnej sektora finansowego. Jej skuteczna implementacja wymaga przede wszystkim stworzenia zaufanych mechanizmów współpracy, które zapewnią bezpieczne środowisko do dzielenia się danymi o cyberzagrożeniach. Ważne jest także promowanie korzyści płynących z wymiany informacji, aby zwiększyć zaangażowanie uczestników. Kluczowe znaczenie ma wdrożenie odpowiednich procedur i technologii, obejmujących m.in. polityki ochrony danych oraz mechanizmy zapewniające poufność przekazywanych informacji. Równocześnie istotne jest budowanie świadomości i kompetencji wśród interesariuszy, w tym dostawców ICT, aby wymiana była skuteczna i zgodna z regulacjami. Na koniec regularne audyty i testy zgodności pozwalają ocenić efektywność wdrożonych mechanizmów i dostosować je do zmieniającego się krajobrazu zagrożeń. Realizacja tych działań umożliwi podmiotom finansowym lepsze zapobieganie incydentom, szybsze reagowanie na cyberataki oraz zwiększenie bezpieczeństwa całego sektora.
